آزمایش شیعیان در وقت نماز
قال الصادق - علیه السلام - :
امتحنوا شیعتنا عند مواقیت الصلاة کیف محاظتهم ؛
شیعیان ما را در اوقات نماز آزمایش کنید که چگونه بر خواندن نماز خود در موعد مقرر محافظت می کنند .
(سفینة البحار ، ج 2 ، ص 44)
آزمایش شیعیان در وقت نماز
قال الصادق - علیه السلام - :
امتحنوا شیعتنا عند مواقیت الصلاة کیف محاظتهم ؛
شیعیان ما را در اوقات نماز آزمایش کنید که چگونه بر خواندن نماز خود در موعد مقرر محافظت می کنند .
(سفینة البحار ، ج 2 ، ص 44)
تاخیر نماز صبح
قال حجة بن الحسن العسکری - عجل الله تعالی فرجه الشریف - :
ملعون ملعون من اخر الغداة الی ان تنقضی النجوم ؛
ملعون است ، ملعون است ، کسی که نماز صبحش را تاءخیر بیندازد تا زمانی که ستارگان محو شوند .
(بحارالانوار ، ج 52 ، ص 16)
اذان در اول وقت نماز
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
اذا دخل الوقت یا بلال اعل فوق الجدار و ارفع صوتک بالاذان ؛
ای بلال !هنگامی که وقت نماز رسید بالای دیوار برو و صدای خود را به وسیله اذان بلند کن .
(فروع کافی ، ج 3 ، ص 307)
غفلت از اول وقت
قال علی - علیه السلام - :
لیس عمل احب الی الله - عز و جل - من الصلاة فلا یشغلنکم عن اوقاتها شی ء من امور الدنیا ، فان الله - عز و جل - ذم اقواما فقال : (الذین هم عن صلاتهم ساهون ) یعنی انهم غافلون استهانوا باوقاتها ؛
عملی نزد خداوند محبوبتر از نماز نیست ، چیزی از امور دنیا شما را از خواندن نماز در اول وقت باز ندارد ، زیرا خداوند مذمت کرده و اقوامی را فرموده : (وای بر نمازگزارانی که از نمازشان غفلت ورزیدند) یعنی وای بر نمازگزارانی که از اوقات نماز غفلت کنند و در انجام نماز در اول وقت سهل انگاری نمایند .
(وسائل الشیعه ، ج 3 ، ص 82)
نماز در وقت خودش
قال الصادق - علیه السلام - :
اذا صلیت صلاة فریضة فصل لوقتها صلاة مودع تخاف الا تعود الیها ؛
نماز واجب را در وقت خودش بخوان ، مانند کسی که نماز وداع می خواند و می ترسد که بعد از این توفیق نماز خواندن نیابد .
(محجة البیضاء ، ج 1 ، ص 350)
تاءخیر نماز و محرومیت از شفاعت
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
لا ینال شفاعتی من اخر الصلاة المفروضة بعد وقتها ؛
(فردای قیامت ) شفاعت من به کسی که نماز واجب را تا پس از وقت آن به تاءخیراندازد ، نخواهد رسید .
(امالی صدوق ، ص 326)
ضایع نمودن وقت نماز
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
لایزال الشیطان ذعزا من المؤ من ما حافظ علی الصلوات الخمس لوقتهن فاذا ضیعهن تجرا علیه فادخله فی العظائم ؛
شیطان همیشه از مؤ من می ترسد تا زمانی که بر نمازهای پنجگانه محافظت دارد و در وقتش به جا می آورد ، اما هنگامی که وقت نماز را ضایع کرد بر او جراءت پیدا می کند و او را در گناهان بزرگ می اندازد .
(وسائل الشیعه ، ج 3 ، ص 18)
کمال نماز در اول وقت
قال الباقر - علیه السلام - :
ان الصلاة اذا ارتفعت فی اول وقتها رجعت الی صاحبها و هی بیضاء مشرقة تقول : حفظتنی حفظک الله و اذا ارتفعت فی غیر وقتها بغیر حدودها رجعت الی صاحبها و هی سوداء مظلمة تقول : ضیغتنی ضیعک الله ؛
هرگاه نماز در اول وقت بالا برود ، سفید و درخشان به سوی صاحبش باز می گردد و به او خطاب می کند : از من مواظبت نمودی خدا تو را حفظ کند ، و هرگاه در غیر وقت خود و بدون شرایط بالا برود ، سیاه و تاریک به سوی صاحبش باز می گردد و به او می گوید مرا تباه ساختی ، خدا تو را نابود کند .
(وسائل الشیعه ، ج 3 ، ص 78)
مانع وقت نماز
قال الرضا - علیه السلام - :
حافظواعلی مواقیت الصلوات ، فان العبد لایاءمن الحوادث ؛
مراقب وقتهای نماز باشید (که تا وقتش فرا رسید انجام دهید) ؛ چرا که انسان از حوادثی که مانع انجام نماز در وقت گردد ، ایمن نیست .
(بحارالانوار ، ج 82 ، ص 20)
کار مانع از اول وقت
قال علی - علیه السلام - :
صل الصلوة لوقتها الموقت لها و لاتعجل وقتها لفراغ و لا تؤ خرها عن وقتها لاشتغال و اعلم ان کل شی ء من عملک تبع لصلوتک ؛
نماز را در وقت مقرر آن به جای آور ، و به خاطر فراغت عجله مکن و به علت اشتغال آن را به تاءخیر میفکن ، و بدان که همه اعمال تو بسته به نماز تو است .
(نهج البلاغه ، نامه 27)
مراقبت از اوقات نماز
والذین هم علی صلوتهم یحافظون ، اولئک هم الوارثون :
و آنها که از نمازها مواظبت می نمایند ، آنها وارثانند .
(سوره مؤ منون ، آیات 9 و 10)
ثابت بودن وقت نماز
فاقیموا الصلوة ان الصلوة کانت علی المؤ منین کتابا موقوتا :
نماز را بر پا دارید که راستی نماز وظیفه ثابت و معینی است برای مؤ منان .
(سوره نساء ، آیه 103)
با طهارت به مسجد رفتن
قال الصادق - علیه السلام - :
علیکم باتیان المساجد فانها بیوت الله فی الارض من اتاه مطهرا طهره الله من ذنوبه و کتب من زواره ؛
بر حضور در مساجد مواظبت کنید!چرا که مساجد ، خانه های خداوند در زمین است . کسی که با حالت طهارت وارد مسجد شود ، خداوند او را از گناهانش تطهیر می نماید و نام وی را در زمره زایرین خویش می نویسد .
(وسائل الشیعه ، ج 1 ، ص 267)
وضوی واجب
قال الباقر - علیه السلام - :
الوضوء فریضة ؛
وضو گرفتن واجب است .
(وسائل الشیعه ، ج 1 ، ص 256)
وضوی امام حسن مجتبی (ع )
کان الحسن بن علی - علیه السلام - اذا توضا ارتعدت مفاصله و اصفر لونه فقیل له : فی ذلک فقال : حق علی کل من وقف بین یدی رب العرش ان یصفر لونه و یرتعد فرائضه ؛
امام حسن مجتبی (ع ) به هنگام وضو مفصلهایش می لرزید و رنگش زرد می شد . جهت عروض این حال را از آن حضرت پرسیدند ، فرمود : برهر کسی که در مقابل پروردگار عرش می ایستد ، سزاوار است که رنگش زرد شود و اعضایش بلرزد .
(بحارالانوار ، ج 43 ، ص 339)
نشانه کفر و نفاق
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
الجفاء کل الجفاء و الکفر من سمع منادی الله تعالی ینادی بالصلاة و یدعوه الی الفلاح فلا یجیبه ؛
نشان خشونت و کفر (نفاق ) آن است که کسی منادی خدا را بشنود که به نماز ندا می دهد و وی را به رستگاری می خواند و دعوت او را اجابت نکند .
(نهج الفصاحه ، ص 279)
عقاب تارک الصلوة
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
من ترک الصلوة متعمدا من غیر علة فقد برء من ذمة الله و ذمة رسوله ؛
کسی که نماز را عمدا و بدون علت ترک کند از امان خداو رسولش دور خواهد بود .
(جامع احادیث الشیعه ، ج 4 ، ص 75)
بیزاری از تارک الصلوة
قال الصادق - علیه السلام - :
جاء رجل الی النبی - صلی الله علیه وآله - فقال : یا رسول الله !اوصینی ، فقال : لاتدع الصلاة متعمدا فان من ترکها متعمدا فقد برئت منه ملة الاسلام ؛
مردی پیش رسول خدا (ص ) آمد و عرض کرد : یا رسول الله !مرا نصیحتی بفرمایید ، حضرت فرمود : نماز را عمدا رها مکن ، کسی که عمدا نماز را ترک کند ملت اسلام از او بیزار است .
(وسائل الشیعه ، ج 3 ، ص 29)
تفاوت ترک کننده نماز و زناکار
قال عن سعدة بن صدقة انه :
سئل ابوعبدالله - علیه السلام - ما بال الزانی لاتسمیه کافرا و تارک الصلاة تسمیه کافرا و ما الحجة فی ذلک ؟ فقال : لان الزانی و ما اشبهه انما یفعل ذلک لمکان الشهوة لانما نغلبه و تارک الصلوة لایترکها الا اسخفافا بها و ذلک لانک لاتجد الزانی یاتی المراة الا و هو مستلذ لاتیانه ایاها قاصدا الیها و کل من ترک الصلاة قاصدا لترکها فلیس یکون قصده لترکها اللذة فاذا نفیت اللذة وقع الاستخفاف و اذا وقع الاستخفاف وقع الکفر ؛
سعده از حضرت امام صادق (ع ) پرسید : چرا زانی را کافر نمی دانید و تارک نماز را کافر می دانید ، حضرت در پاسخ فرمودند چون شخص زناکار و شبیه آن (شارب خمر ، قمارباز و . . . ) از جهت لذتی که در آن عمل است و آن لذت غالب می گردد بر نفسشان ، آن عمل را انجام می دهند ؛ ولی تارک نماز ، نماز را ترک نمی کند مگر از جهت سبک شمردن و بی اعتنایی کردن به آن و نیز هر زانی از عمل خود لذت می برد و به خاطر قصد لذت آن عمل را انجام میدهد ، ولی هیچ تارک نمازی را ترک نماز لذت نمی برد ؛ بنابراین فقط به عنوان سبک شمردن نماز ، نماز را ترک می نماید . وقتی نماز سبک شمرده شد کفر می آید .
(وسائل الشیعه ، ج 3 ، ص 28)
نتیجه ترک نماز
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
الصلاة عماد الدین ، فمن ترک صلاته متعمدا فقد هدم دینه و من ترک اوقاتها یدخل الویل ، و الویل واد فی جهنم کما قال الله تعالی : (ویل للمصلین ، الذینهم عن صلاتهم ساهون ) ؛
نماز ستون دین است ، پس کسی که نمازش را عمدا ترک کند دینش را منهدم کرده است ، و کسی که اوقات نماز را ترک کند داخل در (ویل ) می شود و ویل وادی است در جهنم چنان که خدا فرمود : ویل جای نمازگزاران است آن نمازگزارانی که در نماز خود سهو کننده و غافلند .
(بحارالانوار ، ج 82 ، ص 202)
پاسخ اهل دوزخ
قال علی - علیه السلام - :
الا تسمعون الی جواب اهل النار حین سئلوا (ما سلککم فی سقر ؟ قالوا : لم نک من المصلین ) ؛
آیا به پاسخ اهل دوزخ گوش فرا نمی دهید که وقتی از آن ها می پرسند : (چه چیز شما را گرفتار دوزخ ساخت ؟ می گویند : ما از نمازگزاران نبودیم ) .
(بحارالانوار ، ج 82 ، ص 224 . نهج البلاغه ، خطبه 190)
مرز ایمان و کفر
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
بین الایمان و الکفر ترک الصلاة ؛
فاصله میان ایمان و کفر ، نماز نخواندن است .
(میزان الحکمه ، ج 5 ، ص 402 . کنزالعمال ، حدیث 18869)
تارک نماز کافر است
قال الصادق - علیه السلام - :
ان تارک الصلوة کافر ؛
همانا ترک کننده نماز واجب ، کافر است .
(وسائل الشیعه ، ج 3 ، ص 28)
ترک کننده نماز مشرک است
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
لیس بین العبد و الشرک الا ترک الصلوة فاذا ترکها فقد اشرک ؛
میان بنده و شرک جز ترک نماز فاصله نیست و چون نماز را ترک کند ، مشرک است .
(نهج الفصاحه ، ص 506)
ترک نماز عمدی
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
من ترک الصلوة متعمدا فقد کفر ؛
هرکس عمدا نمازش را ترک کند ، کفر ورزیده است .
(لئالی الاخبار ، ص 394)
عاقبت ترک نماز
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
من ترک الصلاة متعمدا کتب اسمه علی باب النار ممن یدخلها ؛
هرکس عمدا نمازش را ترک کند ، بر درب جهنم نامش از دوزخیان نوشته می شود .
(کنزالعمال ، ج 7 ، حدیث 19090)
راه ترک نماز
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
ما بین المسلم و بین ان یکفر الا ان یترک الصلاة الفریضة متعمدا او یتهاون بها فلا یصلیها ؛
فاصله بین مسلمان و بین کفرش چیزی جز ترک نماز واجب نیست که یا عمدا ترک نماید و اصلا قبول نداشته باشد و یا از بی اعتنایی نماز نخواند .
(بحارالانوار ، ج 82 ، ص 216 . میزان الحکمه ، ج 5 ، ص 402)
دین و بی نمازی
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
اما الصلاة فلا خیر فی دین لا صلاة فیه ؛
دینی که در او نماز نباشد ، فایده و خیری ندارد (خیری در آن نیست ) .
(سیره ابن هشام ، ج 3 - 4 ، ص 504)
مورد لعن واقع شدن تارک الصلاة
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
تارک الصلاة ملعون فی التوراة ملعون فی الانجیل ملعون فی الزبور ملعون فی القران ملعون فی لسان جبرئیل ملعون فی لسان میکائیل ملعون فی لسان اسرافیل ملعون فی لسان محمد ؛ ترک کننده نماز در تورات و انجیل و زبور و قرآن مورد لعنت قرار گرفته و به زبان جبرئیل و میکائیل و اسرافیل و محمد (ص ) ملعون است .
(انوار الهدایة ، ص 197 ، الحکم الزاهره ، ص 294)
فاصله کفر و ایمان
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
بین العبد و بین الکفر ترک الصلاة ؛
فاصله کفر و بندگی ترک نماز است .
(بحارالانوار ، ج 82 ، ص 202 . میزان الحکمه ، ج 5 ، ص 403)
ترک نماز باعث حبط عمل
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
من ترک صلاته حتی تفوته من غیر عذر فقد حبط عمله ؛
کسی که نمازش را بدون عذر ترک کند (نخواند) تا وقت آن بگذرد ، عمل او نابود شده است .
(بحارالانوار ، ج 82 ، ص 203 . میزان الحکمه ، ج 5 ، ص 403)
ترک نماز ، باعث انهدام دین
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
من ترک صلاته متعمدا فقد هدم دینه ؛
کسی که عملا نمازش را ترک کند ، به تحقیق که دینش را منهدم کرده است .
(بحارالانوار ، ج 82 ، ص 202 . میزان الحکمه ، ج 5 ، ص 402)
مخالفت ابلیس از سجده بر آدم
و اذ قلنا للملئکة اسجدوا لادم فسجدوا الا ابلیس ابی و استکبر و کان من الکافرین :
و هنگامی که به فرشتگان گفتیم برای آدم سجده و خضوع کنید ، همگی سجده کردند جز شیطان ، که سر باز زد و تکبر ورزید (و به خاطر نافرمانی و تکبر) از کافران شد .
(سوره بقره ، آیه 34)
نتیجه ترک عبادت
ان الذین یستکبرون عن عبادتی سیدخلون جهنم داخرین :
آنان که از عبادت کردن به خداوند تکبر می ورزند ، هرچه زودتر ذلیلانه به جهنم فرو خواهند رفت .
(سوره غافر ، آیه 60)
عذاب سخت ترک کنندگان نماز
یتساءلون عن المجرمین ، ما سلککم فی سقر ، قالوا لم نک من المصلین :
(اهل بهشت ) سؤ ال می کنند از مجرمان چه چیز شما را به دوزخ فرستاد ، می گویند ما از نمازگزاران نبودیم .
(سوره مدثر ، آیات 40 - 43)
لجاجت کافران در مورد نماز
و اذا قیل لهم ارکعوا لایرکعون :
و هنگامی که به آنها گفته شود رکوع کنید ، رکوع نمی کنند .
(سوره مرسلات ، آیه 48)
کوچک شمردن نماز
عن ابی جعفر - علیه السلام - قال :
لا تتهاون بصلاتک فان النبی - صلی الله علیه وآله - قال عند موته لیس انی من استخف بصلاته ؛
سستی مکن در امر نمازت ، زیرا که رسول خدا (ص ) فرمود : - در هنگام رحلت - نیست از من کسی که خفیف شمارد نمازش .
(فروع کافی ، ج 3 ، ص 269 ، حدیث 7)
نتیجه محافظت از نماز
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
حافظوا علی الصلوات ، فان الله تعالی : اذا کان یوم القیامة یاتی بالعبد ، فاول شی ء یسئله عنه الصلاة ، فان جاء بها تامة ، و الا زخ فی النار ؛
بر نمازها مواظبت کنید ؛ زیرا آن گاه که روز قیامت شد ، خداوند عز و جل بنده را می آورد و اول چیزی که از او سؤ ال می کند نماز است ؛ اگر آن را کامل ادا کرده باشد اهل نجات است ، و گرنه به آتش انداخته می شود .
(اصول کافی ، ج 2 ، ص 70)
با حالت خستگی نماز نخوانید
قال علی - علیه السلام - :
لایقومن احدکم فی الصلاة متکاسلا و لاناعسا و لایفکرن فی نفسه فانه بین یدی ربه - عز و جل - ؛
هیچ وقت (نمازگزار) هنگام نماز با حالت کسالت و خستگی و در حال چرت به نماز نایستد و نمازگزار در خود فکر نکند ، زیرا در برابر پروردگار بزرگ خود ایستاده است .
(بحارالانوار ، ج 84 ، ص 239)
عقوبت کوتاهی در نماز
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
من تهاون بصلاته . . . یرفع الله البرکة من عمره و من رزقه و یمحو الله تعالی سیماء الصالحین من وجهه و کل عمل یعمله لایوجر علیه و لا یرتفع دعائه الی السماء و لیس له حظ فی دعاء الصالحین و یموت ذلیلا و جائعا و عطشائا ؛
هر کس نسبت به نمازش کوتاهی کند ، خداوند متعال برکت را از عمر و مال او بر می دارد و سیمای شایستگان را از چهره اش می زداید ، هرکاری که انجام می دهد پاداشی نخواهد داشت دعایش مستجاب نمی شود ، بهره ای از دعای نیکوکاران برای او نیست ، هنگام مرگ با احساس خواری ، گرسنگی و تشنگی از دنیا می رود .
(بحارالانوار ، ج 83 ، ص 21)