نماز تحیت مسجد
قال رسول الله -صلی الله علیه وآله -
اذا دخلت المسجد فصل رکعتین قبل ان تجلس
هرگاه داخل مسجد شدی ، پیش از آن که بنشینی ، دو رکعت نماز (تحیت ) بخوان . (کنزالعمال ، ج 7 ، ص 675 ، حدیث 20861)
نماز تحیت مسجد
قال رسول الله -صلی الله علیه وآله -
اذا دخلت المسجد فصل رکعتین قبل ان تجلس
هرگاه داخل مسجد شدی ، پیش از آن که بنشینی ، دو رکعت نماز (تحیت ) بخوان . (کنزالعمال ، ج 7 ، ص 675 ، حدیث 20861)
بهره معنوی از مسجد
قال رسول الله -صلی الله علیه وآله -
کل جلوس فی المسجد لغو الا ثلاثة قراءة مصل ، او ذکرالله اوسائل عن علم
هر نشستی در مسجد لغو است مگر در سه حالت خواندن قرآن ، گفتن ذکر خدا ، سؤ ال (جستوی ) علم . (میزان الحکمه ، ج 4 ، ص 393 ، بحارالانوار ، ج 77 ، ص 88)
ثواب روشنایی مسجد
قال رسول الله -صلی الله علیه وآله -
من اسرج فی مسجد من مساجد الله سراجا لم تزل الملائکة وحملة العرش یستغفرون له مادام فی ذلک المسجد ضوء من السراج
هرکس در مسجدی از مسجدهای خدا چراغی روشن کند ، همواره حاملان عرش الهی و فرشتگان برای اوطلب آمرزش کنند تا روشنی آن چراغ باقی است . (من لایحضره الفقیه ، ج 1 ، ص 169)
تمیز کردن مسجد
قال الرضا - علیه السلام -
ان الجنة و الحور لتشاق الی من یکسح المسجد او یاءخذ من القذی
بهشت و حوریان بهشتی مشتاق کسی هستند که مسجد را تمیز کند ، یا آلودگیهای آن را بگیرد . (مستدرک الوسائل ، ج 3 ، ص 385)
انتظار نماز در مسجد
قال رسول الله -صلی الله علیه وآله -
الجلوس فی المسجد انتظار الصلاة عبادة ما لم یحدث وقیل یا رسول الله و ما یحدث ؟ قال الاغتیاب
نشستن در مسجد به انتظار نماز عبادت است ، تا حدثی از او سر نزده ، عرض شد ای رسول خدا حدث چیست ؟ فرمود حدث ، غیبت کردن است . (وسائل الشیعه ، ج 8 ، 598 ، اصول کافی ، ج 2 ، ص 357) .
نشستن روبه قبله
قال علی - علیه السلام -
من السنه اذا جلست فی المسجد ان تستقبل القبلة
روبه قبله در مسجد نشستن سنت (و مستحب ) است . (بحارالانوار ، ج 83 ، ص 380)
مسجد و دهان بدبو
قال علی - علیه السلام -
من اکل شیئا من الموذیات ریحها فلایقربن المسجد
کسیکه چیز بوداری (مثل سیر) بخورد که موجب آزار مردم شود ، به مسجد نرود . (وسائل الشیعه ، ج 3 ، ص 502) .
دعای هنگام ورود به مسجد
قال الباقر - علیه السلام -
اذا خلت المسجد و انت ترید ان تجلس فلا تدخله الا طاهرا و اذا دخلته فاستقبل القبلة ثم ادع الله و سله و سم حین تدخله و احمدالله وصل علی النبی -صلی الله علیه وآله -
هگامی که وارد مسجد شدی ، و می خواهی در آن بمانی با طهارت داخل شو ! و چون به مسجد رسیدی روبه قبله کن و خداوند را بخوان و حاجتت را از او درخواست کن و در لحظه ورود به مسجد نام خداوند (بسم الله الرحمن الرحیم ) را بر زبان جاری نما و خداوند را ستایش کن و بر پیامبر (ص ) درود (صلوات ) فرست . (وسائل الشیعه ، ج 3 ، ص 516)
مانع ورود به مسجد
قال رسول الله -صلی الله علیه وآله -
ان المسجد لایحل لجنب ولاحائض
همانا ورود افراد جنب و حائض به مسجد حرام است . (کنزالعمال ، ج 7 ، ص 668)
بهترین مردم
قال رسول الله -صلی الله علیه وآله -
خیرالناس اولهم دخولا فی المسجد و اخرهم خروجا
بهترین مردم کسی است که هنگام ورود به مسجد اولین نفر ، و هنگام خروج از مسجد آخرین نفر باشد . (مستدرک الوسائل ، ج 1 ، ص 227) .
باطهارت به مسجد رفتن
قال الصادق - علیه السلام -
علیکم باءتیان المساجد فانها بیوت الله فی الارض من اتاه متطهرا طهره الله من ذنوبه و کتب من زواره فاکثروا فیها من الصلاة و الدعاء
به حضور در مسجد مواظبت کنید ! چرا که مسجد خانه خداوند در زمین است کسی که با طهارت وارد مسجد شود ، خداوند و را از گناهانش پاک می کند و نام وی را در زمره زائران خویش می نویسد پس در مساجد ، فراوان به نماز و دعا بپردازد . (بحارالانوار ، ج 83 ، ص 384) .
پرهیز از بوی بد به هنگام ورود به مسجد
عن ابی بصیر عن ابی عبدالله - علیه السلام -
انه ساءل عن اکل الثوم و البصل والکراث قال لاباءس باءکله نیا و فی القدور و لاباءس باءن یتداوی بالثوم ولکن اذا اکل ذلک فلا یخرج الی المسجد
ابوبصیر می گوید از امام صادق (ع ) در مورد خوردن سیر و پیاز و تره سؤ ال کردم امام فرمود خوردن آنها به صورت خام یا پخته اشکالی ندارد . همچنین معالجه بیماری با سیر اشکالی ندارد اما اگر کسی آنهارا خورد (قبل از برطرف کردن بوی آن ) به مسجد نرود . (وسائل الشیعه ، ج 3 ، ص 520 ، صحیح بخاری ج 1 ، ص 402 صحیح مسلم ، ج 5 ، ص 49)
کیفیت ورود به مسجد
عن الباقر و الصادق علیهماالسلام
الفضل فی دخول المسجد ان تبداء برجلک الیمنی اذا دخلت و بالیسری اذا خرجت
بهتر آن است که هنگام ورود به مسجد ابتدا پای راست را پیش بگذاری و هنگام خروج پای چپ را . (وسائل الشیعه ، ج 3 ، ص 517) .
اخلاص در رفت و آمد به مسجد
عن احدهما (الباقر او الصادقانون اساسی - علیهماالسلام - قال
دخل رجلان المسجد ، احدهما عابد و الاخر فاسق فخرجا من المسجد و الفاسق صدیق و العابد فاسق و ذلک انه یدخل العابد المسجد مدلا بعبادته یدل بها فتکون فی ذلک و تکون فکرة الفاسق فی التندم علی فسقه و یستغفر الله - عزوجل - مما صنع من الذنوب
دو مرد وارد مسجد شدند یکی عابدو دیگری فاسق بود هر دو در حالی از مسجد خارج شدند که مرد فاسق درستار و مرد عابد فاسق شده بود ، زیرا عابد در حالی که به عبادت خود مغرور است به مسجد آمده و همواره در همین فکر به سر می برد و از عبادت خود راضی است ولی شخص فاسق به ندامت بر فسق و تباهی خویش و طلب آمرزش از خدا به خاطر گناهانش می اندیشد . (وسائل الشیعه ، ج 1 ص 76 ، علل الشرایع ، ج 2 ، ص 354)
طهارت هنگام ورود به مسجد
قال رسول الله -صلی الله علیه وآله -
لاتدخل المساجد الا بالطهارة
داخل مساجد مشو ، مگر با وضو(از باب استحباب و نه وجوب ) . (مستدرک الوسائل ، ج 3 ، ص 388)
دعای هنگام ورود به مسجد
قالت فاطمة الزهراء - سلام الله علیها -
کان رسول الله -صلی الله علیه وآله - اذا دخل المسجد صلی علی النبی و قال اللهم اغفرلی ذنوبی و افتح لی ابواب رحمتک
رسول خدا (ص ) هنگام ورود به مسجد صلوات می فرستاد ، و می فرمود خدایا گناهانم را ببخش و درهای رحمت خویش را بر من بگشا . (وسائل الشیعه ، ج 3 ، ص 518)
آداب ورود به مسجد
عن علی - علیه السلام -
من اراد دخول المسجد فلیدخل علی سکون و وقار المساجد بیوت الله و احب البقاع الیه
هر کس می خواهد به مسجد داخل گردد ، با آرامش و با طماءنینه وارد شود ، چون مساجد خانه های خدا و محبوبترین محلها در نظر او است . (من لایحضره الفقیه ، ج 1 ، ص 170) .
دعای ورود به مسجد
قال الصادق - علیه السلام -
اذا دخلت المسجد فاحمد الله واثن علیه وصل علی النبی
هرگاه داخل مسجد شدی ، حمد و سپاس خدا را بگو و بر پیامبر (ص ) درود فرست . (وسائل الشیعه ، ج 3 ، ص 516) .
فضیلت مساجد خاص
قال علی - علیه السلام -
اربعة من قصور الجنة فی الدنیا المسجد الحرام و مسجد الرسول -صلی الله علیه وآله - و مسجد بیت المقدس و مسجد الکوفة
در دنیا چهار عمارت از کاخهای بهشت اند مسجدالحرام ، مسجدالنبی ، (ص ) ، مسجد بیت المقدس و مسجد کوفه ، (وسائل الشیعه ، ج 3 ، ص 545)
سنگریزه های مسجد
قال الباقر - علیه السلام -
اذا خرج احدکم الحصاة من المسجد فلیردها مکانها او فی مسجد اخر فانها تسبح
هرگاه کسی سنگریزه ای را از مسجد بیرون برد ، باید آن را به جای خود و یا مسجد دیگر برگرداند ، زیرا این سنگریزه خدا را تسبیح می گوید . (علل الشرایع ، ج 2 ، ص 320) .
علت ساختن مسجد
قال رسول الله -صلی الله علیه وآله -
انما نصبت المساجد للقرآن
مساجد برای قرائت قرآن ساخته شده است . (وسائل الشیعه ، ج 3 ، ص 493)
آباد کردن مسجد
قال علی - علیه السلام -
ان الله - عزوجل - اذا اراد ان یصیب اهل الارض بعذاب قال لولا الذین یتحابون بجلالی و یعمرون مساجدی و یستغفرون بالاسحار لانزلت بهم عذابی
خداون سبحان وقتی اراده می کند مردم روی زمین را گرفتار عذاب (دنیوی ) کند ، گوید اگر نبودند افرادی که مرا به خاطر جلال و جبروتم دوست می دارند و مساجد مرا آباد می کنند و سحرگاهان استغفار می کنند ، عذابم را بر زمینیان نازل می کردم . (بحارالانوار ، ج 87 ، ص 150) .
مسجد ساختن در قبرستان
ساءل اباعبدالله - علیه السلام - عن زیارة القبور و بناء المساجد فیها فقال اما زیارة القبور فلاباءس بها و لاینبی عندها مساجد
از امام صادق (ع ) در مورد زیارت قبور و ساختن مسجد در قبرستان سوال شد امام (ع ) فرمودند زیارت قبور مانعی نداردت ولی نباید در قبرستان مسجد ، ساخته شود . (وسائل الشیعه ، ج 2 ، ص 887) .
ساختن مسجد و به یاد خدا بودن .
قال رسول الله -صلی الله علیه وآله -
من بنی مسجدا لیذکر الله فیه بنی له بیت فی الجنة
هرکس مسجدی را به قصد این که در آن نام خدا برده شود بسازد ، برای وی خانه ای در بهشت ساخته می شود . (روضة الواعظین ، ص 370)
مسجد سازی
عن الصادق - علیه السلام -
من بنی مسجدا بنی الله له بیتا فی الجنة
هرکس مسجدی بسازد ، خداوند خانه ای در بهشت برای او می سازد . (وسائل الشیعه ، ج 3 ، ص 485 ، کنزالعمال ، ج 7 ، ص 469) .
مسجد پناهگاهی در بروز حوادث و مشکلات
قال الصادق - علیه السلام -
ما یمنع احدکم اذ دخل علیه غم من غموم الدنیا ان یتوضاء ثم یدخل المسجد فیرکع رکعتین یدعوا الله فیهما اما سمعت الله یقول و استعینوا بالصبر و الصلاة
چون هر یک از شما گرفتار غم و اندوه شد و با مشکل مواجه گردید ، وضو بگیرد و به مسجدی برود و دو رکعت نماز به جای آورد وخدا را بخواند آیا این سخن خداوند را نشینده ای که می فرماید (و از صبر و نماز ، یاری جویید) . (وسائل الشیعه ، ج 5 ، ص 263)
آفات سخن ناروا در مسجد گفتن
قال رسول الله -صلی الله علیه وآله -
لحدیث البغی فی المسجد ، تاءکل الحسنات کما تاءکل البهیمة الحشیش
سخن ناروا در مسجد ، حسنات انسان را از بین می برد ، چنانچه که چهارپایان ، علفها را می خورند . (مستدرک الوسائل ، ج 3 ، ص 371) .
اهل مسجد مؤ من اند
قال رسول الله -صلی الله علیه وآله -
اذ راءیتم الرجل یعتاد المساجد فاشهدوا له بالایمان ، لان الله یقول انما یعمر مساجد الله من امن بالله
هنگامی که دیدید مردی بر رفت و آمد به مسجد مداومت می کند وی را مؤ من بدانید . چونکه خداوند متعال می فرماید آنان که ایمان خداوند دارند ، مساجد خدا را آباد می کنند . (مستدرک الوسائل ، ج 3 ، ص 362)
رفتن به مسجد در شب
قال رسول الله -صلی الله علیه وآله -
بشر المشائین الی المساجد فی ظلم اللیل ، بنور ساطع یوم القیامة
به کسانی که در ظلمت شب به سوی مساجد می روند ، مژده ده که در روز قیامت فروغی درخشنده خواهند داشت . (مستدرک الوسائل ، ج 3 ، ص 363)
ده حسنه و ده گناه و ده درجه
قال رسول الله -صلی الله علیه وآله -
من مشی الی مسجد من مساجد الله فله بکل خطوة خطاها حتی یرجع الی منزلة عشر حسنات و یمحی عنه عشر سیئات ، ویرفع له عشر درجات
هر که به سوی مسجدی از مساجد خدا روانه شود ، برای هر گامی که برمیدارد (تا وقتی که به منزلش برگردد) ده حسنه برای او نوشته شده و ده گناه از او آمرزیده و ده درجه بر درجاتش افزوده می شود . (ثواب الاعمال ، ص 259) .
غبطه مردگان به اهل مسجد
قال رسول الله -صلی الله علیه وآله -
ما من لیلة الا و ملک الموت ینادی یا اهل القبور لمن تغبطون الیوم فیقول الموتی انما نغبط المؤ منین فی مساجدهم لانهم یصلون و لا نصلی
هر شب فرشته مرگ ندا دهد ای خفتگان در خاک ! نسبت به چه کسی غبطه می خورید ؟ . . . مردگان درجواب گویند ما به مؤ منانی غبطه می خوریم که در مساجد نماز می خوانند در حالی که ما نماز نمی خوانیم . (ارشاد القلوب ، ص 65) .
گرامی داشتن مساجد
قال ابوبصیر
ساءلت اباعبدالله - علیه السلام - عن العلة فی تعظیم المساجد ؟ فقال انما امر بتعظیم المساجد لانها بیوت الله فی الارض
ابوبصیر می گوید از امام صادق - علیه السلام - درمورد علت لزوم تعظیم مساجد سوال کردم امام (ع ) فرمودند از آن روی به تعظیم و احترام مساجد فرمان داده شد ، که مساجد خانه های خدا در روی زمین هستند . (وسائل الشیعه ، ج 3 ، ص 557)
کیفر کناره گیری از مسجد
قال الصادق - علیه السلام -
شکت المساجد الی الله تعالی الذین لایشهدونها من جیرآنهات فاوحی الله الیها و عزتی و جلالی لاقبلت لهم صلاة واحدة و لااظهرن لهم فی الناس عدالة ولا نالتهم رحمتی ول جاورونی فی جنتی
مساجد ، از همسایگان خود که درمسجد حاضر نمی شوند ، به خداوند شکایت بردند . خداوند متعال به مساجد وحی فرمود به عزت و جلالم سوگند که یک نماز آنان راقبول نخواهم کرد ، در میان مردم عدالتی را از آنان آشکار نمی سازم ، رحمت من شامل آنان نشود و از همسایگی من در بهشتم محروم خواهند بود . (وسائل الشیعه ، ج 3 ، ص 479)
فرشتگان و اهل مسجد
قال رسول الله -صلی الله علیه وآله -
ان للمساجد اوتادا الملائکة جلساوهم ، اذا غابوا افتقدوهم ، و ان مرضوا عادوهم ، و ان کانو فی حاجة اعانوهم
مساجد را میخ هایی (مردانی که حضوری پیوسته در آن دارند) است که فرشتگان با آن همشنین هستند اگر روزی آنان را نبینند ، سراغشان می روند و چون بیمار می شوند ، از آنان عیادت می کنند و اگر در کارها نیازمند کمک باشند ، آنان رایاری می دهند . (بحارالانوار ، ج 80 ، ص 373)
علت احترام به مساجد
قال الصادق - علیه السلام -
انما لتعظیم المساجد لانها بیوت الله فی الارض
احترام به مساجد از آن رو است که خانه های خدا در روی زمین است . (بحارالانوار ، ج 84 ، ص 6)
احترام مسجد و ملاقات خداوند
قال علی - علیه السلام -
من وقر مسجدا ، لقی الله یوم یلقاه ضاحکا مستبشرا و اعطاه کتابه بیمینه
کسی که حرمت مسجد را نگه داردت روز قیامت خداوند را با چهره ای خندان و شادمان ملاقات می کند وخداوند نامه اش (نامه اعمالش ) را به دست راستش میدهد . (بحارالانوار ، ج 84 ، ص 16)
دلیل عشق مؤ من به مسجد
قال رسول الله -صلی الله علیه وآله -
من احب الله فلیحبنی و من احبنی فلیحب عترتی انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی و من احب عترتی فلیحب القرآن و من احب القرآن فلیحب المساجد فانها افنیه الله و ابنیته اذن فی رفعها و بارک فیها ، میمونة ، میمون اهلها ، مزینة مزین اهلها ، محفوظة اهلها هم فی صلاتهم و الله فی حوائجهم هم فی مساجدهم والله من ورائهم
کسی که خداوند متعال را دوست بدارد ، بایستی مرا نیز دوست و هر که مرا دوست داشت باید خاندان مرا نیز دوست بدارد من در میان شما دو چیز گرانقدر کتاب خدا و خاندانم را به جای گذاشته ام هرکس که عترتم رادوست داشته باشد ، بایستی قرآن را نیز دوست داشته باشد دوستدار قرآن می بایستی دوستدار مساجد هم باشد ؛ چرا که مساجد ، محضر و خانه های خداوند است که خودش فرمان به برپایی آنها داده و آنها را مبارک گردانیده است مساجد ، فرخنده و اهل آن نیز فرخنده اند مساجد و اهل آن هر دو آراسته و محفوظند اهل مسجد در حال نمازند و خداوند حوایج آنان را رفع می کند آنان در مسجدند و خداوند پشتیبان و یاور آن ها است . (مستدرک الوسائل ، ج 3 ، ص 355)
انسان مسجدی ، الگو و نمونه جامعه
قال الصادق - علیه السلام -
یا فضل ! لایاءتی المسجد من کل قبیلة الا وافدها و من کل اهل بیت الا نجیبها ، یا فضل ! لایرجع صاحب السمجد باقل من احدی ثلاث خصال اما دعاء یدعو به یدخله الله به الجنة و اما دعاء یدعو به فیصرف الله عنه به بلاء الدنیا و اما اخ یستفیده فی الله
ای فضل ! از هر جمعی تنها آنان که (در فضایل ) از همه برترند و به منزله الگو برای گروه خود هستند به مسجد می آیند و از اهل خانه ای تنها برگزیدگان آن ها به مسجد می آیند . ای فضل ! کسی که اهل مسجد است باز نمی گردد ، مگر اینکه یکی از توفیقات زیر نصیب او خواهد شد موفق به دعایی می شود که خداوند به برکت آن دعا او را به بهشت می برد ، یا دعایی می کند که خداوند به سبب آن ، بلای دنیا را از وی دور می کند ویا دوست و برادری پیدا می کند او را در رسیدن به اهداف الهی یاری می کند . (وسائل الشیعه ، ج 3 ، ص 477)
مردگان و اهل مسجد
قال رسول الله -صلی الله علیه وآله -
ما من یوم الا و ملک ینادی فی المقابر من تغبطون ؟ فیقولون اهل المساجد ، یصلون و لانقدر ، و یصومون ولانقدر
همه روز در میان مردگان فرشته ای ندا در می دهد نسبت به چه کسانی غبطه می خورید ؟ آنها پاسخ می دهند ما نسبت به اهل مساجد غبطه می خوریم ، زیرا ایشان نماز می گزارند و روزه می گیرند و ماتوان انجام آن را نداریم . (مستدرک الوسائل ، ج 3 ، ص 363) .
مسجد غریب
قال رسول الله -صلی الله علیه وآله -
الغرباء فی الدنیا قرآن فی جوف ظالم ، و مسجد فی نادی قوم لایصلی فیه ، و مصحف فی بیت لایقرء فیه و رجل صالح مع قوم سوء
در جهان چهار چیز غریب است
1 - قرآن در سینه ستمگر
2 - مسجد در جمع گروهی که در آن نماز نخوانند .
3 - قرآنی در خانه ای که آن را نخوانند .
4 - مرد پارسا در میان مردم بد . (نهج الفصاحه ، حدیث 2038)