کبرزدایی نماز
قالت فاطمة الزهراء - علیهاالسلام - :
(جعل الله ) الصلاة تنزیها لکم عن الکبر ؛
خداوند نماز را جهت دوری شما از کبر و خودپسندی مقرر فرمود .
(اعیان الشیعه ، ج 1 ، ص 316)
کبرزدایی نماز
قالت فاطمة الزهراء - علیهاالسلام - :
(جعل الله ) الصلاة تنزیها لکم عن الکبر ؛
خداوند نماز را جهت دوری شما از کبر و خودپسندی مقرر فرمود .
(اعیان الشیعه ، ج 1 ، ص 316)
اعمال ، تابع نماز
قال علی - علیه السلام - :
و اعلم ان کل شی ء من عملک تبع لصلاتک ؛
بدان که تمام اعمالت تابع نمازت خواهند بود .
نماز و باران رحمت
قال علی - علیه السلام - :
الصلوة تنزل الرحمة ؛
نماز رحمت الهی را نازل می کند .
(غررالحکم ، ص 52 ، میزان الحکمة ، ج 5 ، ص 367)
نماز ، عامل دوری شیطان
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
لایزال الشیطان یرعب من بنی ادم ما حافظ علی الصلوات الخمس فاذا ضیعهن تجرء علیه و اوقعه فی العظائم ؛
شیطان پیوسته از فرزندان آدم در وحشت و هراس است تا آن گاه که نمازهایش را به دقت و با شرایط و آداب می خواند . پس اگر نماز را ضایع نموده (و در وقت مقرر آن به جا نیاورد) ، شیطان بر او چیره می شود و او را در گناهان کبیره می اندازد و وی را گرفتار می کند .
(بحارالانوار ، ج 82 ، ص 202)
نماز رحمت الهی
قال علی - علیه السلام - :
لو یعلم المصلی ما یغشاء من الرحمة لما رفع راءسه من السجود ؛
اگر نمازگزار بداند که چقدر از رحمت (خداوند تعالی ) او را فرا گرفته است ، سرش را از سجده بر نمی دارد .
(غررالحکم ، ص 261)
نماز ، عامل شکست شیطان
عن الامام المهدی - علیه السلام - :
ما ارغم انف الشیطان بشی ء مثل الصلاة فصلها و ارغم انف الشیطان ؛
هیچ چیز مثل نماز بینی شیطان را به خاک نمی مالد و او را خوار نمی کند ، پس نماز بخوان و بینی شیطان را به خاک بمال .
(بحارالانوار ، ج 53 ، ص 184)
راهیابی به درگاه خداوند
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
یا اباذر! مادمت فی الصلاة فانک تقرع باب الملک الجبار و من یکثر قرع باب الملک فانه یفتح له ؛
ای ابوذر!تا هنگامی که در نماز هستی درب خانه ملک جبار را می کوبی ، و هر کس درب خانه ملک را بسیار بکوبد ، به رویش باز می شود .
(بحارالانوار ، ج 77 ، ص 80 . میزان الحکمه ، ج 5 ، ص 377)
حق نماز
قال زین العابدین - علیه السلام - :
و حق الصلاة ان تعلم انهاوفادة الی الله - عز و جل - و انت فیها قائما بین یدی الله - عز و جل - فاذا علمت ذلک قمت مقام العبد الذلیل الحقیر الراغب الراهب الراجی الخائف المسکین المتضرع المعظم لمن کان بین یدیه بالسکون والوقار و تقبل علیها بقلبک و تقیمها بحدودها و حقوقها ؛
و حق نماز این است که بدانی ، آن هجرتی است به سوی خدای عز و جل و تو در حال نماز ، در مقابل خداوند گرانقدر و شکوهمند ایستاده ای . هنگامی که این را دانستی ، در جایگاه بنده خوار کوچک مشتاق نگران امیدوار ترسان بیچاره ای قرار می گیری که آن را که در برابرش ایستاده ای ، بزرگ و با آرامش و هیبت دانسته ، عظمت او را پاس می داری و با قلبت به نماز روی آورده و با تمام حد و مرزها و حقوق لازم برپا می داری .
(میزان الحکمه ، ج 5 ، ص 396 . بحارالانوار ، ج 74 ، ص 4)
گناه زدایی نماز
قال علی - علیه السلام - :
و انهالتحت الذنوب حت الورق ؛
نماز گناهان را مانند ریزش برگ درختان فرو می ریزد .
(نهج البلاغه ، خطبه 199)
کمک ملائکه به نمازگزار هنگام مرگ
قال الصادق - علیه السلام - :
ان ملک الموت یدفع الشیطان عن المحافظ علی الصلوة و یلفنه شهادة ان لا اله الا الله و ان محمدا رسول الله فی تلک الحالة العظیمة ؛
همانا (ملک الموت ) شیطان را در دم مرگ از کسی که حافظ نماز است ، دور می کند و شهادت بر وحدانیت خدا و رسالت رسول خدا (ص ) را در هنگام هولناک مرگ به او تلقین می کند (توفیق شهادتین پیدا می کند) .
(وسائل الشیعه ، ج 3 ، ص 19)
بهره مندی اموات از نماز
قال الصادق - علیه السلام - :
ان الصلوة و الصوم و الصدقة و الحج و العمرة و کل عمل صالح ینفع المیت حتی ان المیت لیکون فی ضیق فیوسع علیه و یقال : هذا بعمل ابنک فلان او بعمل اخیک فلان اخوه فی الدین ؛
نماز ، روزه ، صدقه ، حج ، عمره ، و نیز هر عمل صالحی برای میت سود دارد ، حتی اگر میت در تنگنا هم باشد ، به واسطه این اعمال ، گشایشی برای او به عمل می آید و به وی می گویند : این گشایش به خاطر عملی است که پسر تو فلانی یا برادر دینی تو فلانی به جا آورده است .
(بحارالانوار ، ج 85 ، ص 312)
نماز ، دژ محکم در مقابل شیطان
قال علی - علیه السلام - :
الصلوة حصن من سطوات الشیطان ؛
نماز قلعه و دژ محکمی است که نمازگزار را از حملات شیطان نگاه می دارد .
(غررالحکم ، ص 56 ، میزان الحکمة ، ج 5 ، ص 367)
سیاه شدن چهره شیطان
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
الصلوة تسود وجه الشیطان ؛
نماز چهره شیطان را سیاه می کند .
(نهج الفصاحه ، ص 396)
برکات نماز
قال علی - علیه السلام - :
ان الانسان اذا کان فی الصلاة ، فان جسده و ثیابه و کل شی ءحوله یسبح ؛
هنگامی که انسان در حال نماز است ، اندام و جامه او و هر چه پیرامون اوست ، خدا را تسبیح می گویند .
(میزان الحکمه ، ج 5 ، ص 377 . بحارالانوار ، ج 82 ، ص 213 . علل الشرایع ، ج 1 ، ص 237)
نگاه شیطان بر نمازگزار
قال علی - علیه السلام - :
اذا قام الرجل الی الصلاة اقبل الیه ابلیس ینظر الیه حسدا لما یری من رحمة الله التی تغشاه ؛
هنگامی که کسی به نماز بر می خیزد ، شیطان می آید و به نظر حسادت به او نگاه می کند ، زیرا می بیند که رحمت خدا او را فرا گرفته است .
(بحارالانوار ، ج 82 ، ص 207)
نماز وسیله نجات
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
خمس صلوات ، من حافظ علیهن کانت له نورا و برهانا و نجاة یوم القیامة ؛
کسی که بر نمازهای پنج گانه محافظت و مراقبت نماید ، این نمازها برای او در قیامت نور و وسیله نجات خواهد بود .
(کنزالعمال ، ج 7 ، حدیث 18862)
نماز ، شست و شو در چشمه زلال
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
مثل الصلوات الخمس کمثل نهر جار عذب علی باب احدکم یغتسل فیه کل یوم خمس مرات فما یبقی ذلک من الدنس ؛
نمازهای پنج گانه به نهر جاری گوارایی می مانند که بر در خانه هایتان روان است و هر روز پنج بار خود را در زلال آن شست و شو می دهید ، دیگر هیچ پلیدی باقی نمی ماند .
(کنز العمال ، ج 7 ، ص 291 ، حدیث 18931)
نماز و عمل صالح
ان الذین امنوا و عملوا الصالحات و اقاموا الصلوة و اتوا الزکوة لهم اجرهم عند ربهم و لاخوف علیهم و لاهم یحزنون :
آنان که اهل ایمان و عمل شایسته هستند و نماز را برپا داشته و زکات می پردازند ، نزد خداوند دارای اجر و بر آنان ترس و غصه ای نخواهد بود .
(سوره بقره ، آیه 277)
نماز ، کارخانه انسان سازی
ان الانسان خلق هلوعا ، اذا مسه الشر جروعا ، و اذا مسه الخیر منوعا ، الا المصلین :
انسان حریص و کم طاقت آفریده شد ، هنگامی که بدی به او رسد بی تابی می کند و هنگامی که خوبی به او رسد مانع دیگران می شود ، مگر نمازگزاران .
(سوره معارج ، آیات 19 - 22)
نماز ، وسیله محو گناهان
واقم الصلوة طرفی النهار و زلفا من اللیل ان الحسنات یذهبن السیئات ذلک ذکری للذاکرین :
نماز بگذار در آغاز و انجام روز و ساعاتی از شب ، زیرا نیکیها ، بدیها را از میان می برند ، این تذکری است برای آنها که اهل تذکرند .
(سوره هود ، آیه 114)
نماز یکی از علایم ایمان
انما المؤ منون الذین اذا ذکر الله و جلت قلوبهم و اذا تلیت علیهم ایاته زادتهم ایمانا و علی ربهم یتوکلون ، الذین یقیمون الصلوة و مما رزقناهم ینفقون ، اولئک هم المؤ منون حقا لهم درجات عند ربهم و مغفرة و رزق کریم :
مؤ منان کسانی هستند که هرگاه خدا نزد آنها یاد شود دلهای آنها می ترسد و هرگاه آیات خدا بر آنها تلاوت شود ، ایمانشان بیشتر می گردد و بر پروردگار خود توکل می کنند ، آنان که نماز را به پا می دارند و از آن چه به آنها داده ایم انفاق می کنند و مؤ منان حقیقی آنها هستند ، برای آنان درجات (فوق العاده ای ) نزد پروردگارشان است و برای آنها آمرزش و روزی بی نقص و عیب است .
(سوره انفال ، آیات 2 - 4)
نماز و یاد خدا
و اقم الصلوة لذکری :
نماز را برای یاد من به پا دارید .
(سوره طه ، آیه 14)
نماز سبب رستگاری
قد افلح من تزکی ، و ذکر اسم ربه فصلی :
مسلما رستگار می شود کسی که خود را تزکیه کند ، و نام پروردگارش را به یاد آورد و نماز بخواند .
(سوره اعلی ، آیات 14 و 15)
یاد خدا مایه آرامش دلها
الا بذکر الله تطمئن القلوب ؛
آگاه باشید تنها با یاد خدا دلها آرامش می یابد .
(سوره رعد ، آیه 28)
نماز بازدارنده از فحشاء و منکرات
واقم الصلوة ان الصلوة تنهی عن الفحشاء و المنکر و لذکر الله اکبر :
نماز را برپا دار ، زیرا نماز انسان را از کارهای زشت و ناپسند باز می دارد و یاد خدا بسیار بزرگتر است .
(سوره عنکبوت ، آیه 45)
زاد و توشه مؤ من
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
الصلاة زاد للمؤ من من الدنیا الی الاخرة ؛
نماز زاد و توشه مؤ من در دنیا برای آخرت می باشد .
(بحارالانوار ، ج 82 ، ص 232)
اجر نماز ، پس از مرگ
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
الصلاة انس فی قبره و فراش تحت جنبه و جواب لمنکر و نکیر ؛
نماز مونس (نمازگزار) در قبر ، فراش نیکو در زیرش ، و پاسخ نمازگزار برای نکیر و منکر می باشد .
(بحارالانوار ، ج 82 ، ص 232)
عامل علو درجه
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
بالصلاة یبلغ العبد الی الدرجة العلیاء لان الصلاة تسبیح و تهلیل و تحمید و تکبیر و تمجید و تقدیس و قول و دعوة ؛
به وسیله نماز بنده به درجه عالی و مقام والا می رسد ، زیرا نماز تسبیح و تهلیل و تحمید و تکبیر و تمجید و تقدیس الهی است ، نماز قول حق و دعوت به سوی حق می باشد .
(بحارالانوار ، ج 82 ، ص 232 . جامع احادیث الشیعه ، ج 4 ، ص 22)
نماز ، عامل غبطه مردگان
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
ما من لیلة الا و ملک الموت ینادی یا اهل القبور لمن تغبطون الیوم . . . . فیقول الموتی : انما نغبط المؤ منین فی مساجدهم لانهم یصلون و لا نصلی . . . ؛
هر شب فرشته مرگ ندا می کند : ای اهل قبور!نسبت به چه کسی غبطه می خورید ؟ . . مردگان در جواب گویند : ما به مؤ منانی غبطه می خوریم که در مساجد نماز می خوانند در حالی که ما نماز نمی خوانیم .
(ارشاد القلوب ، ص 65)
مثل نماز
قال الباقر - علیه السلام - :
الصلاة عمود الدین ، مثلها کمثل عمود الفسطاط اذا ثبت العمود ثبتت الاوتاد الاطناب و اذا مال العمود و انکسر لم یثبت وتد و لاطنب ؛
نماز ستون دین است ، مثل نماز همانند عمود و ستون خیمه است که هرگاه ستون ثابت باشد طنابها و میخها و پرده آن ثابت است . هنگامی که ستون آن کج و شکسته شود هیچ کدام از آنها استوار نمی ماند .
(بحارالانوار ، ج 82 ، ص 218 . میزان الحکمه ، ج 5 ، ص 369)
بهترین شیوه زندگی
قال الرضا - علیه السلام - :
ان الصلوة افضل العبادة لله و هی احسن صورة خلقها الله من اداها بکمالها و تمامها فقد ادی واجب حقها و من تهاون فیها ضرب بها وجهه ؛
همانانماز بهترین شیوه بندگی خداست و آن زیباترین شکلی است که خداوند آن را آفریده ، پس کسی که به طور کامل و تمام آن را به جا آورد حق واجب آن را ادا کرده و کسی که در انجام آن کوتاهی کند خدا آن را به صورتش می زند .
(بحارالانوار ، ج 84 ، ص 246)
امتحان شیعه از طریق نماز
عن الصادق - علیه السلام - قال :
امتحنوا شیعتنا عند ثلاث : عند مواقیت الصلاة کیف محافظتهم علیها ، و عند اسرارهم کیف حفظهم لها عند عدونا و الی اموالهم کیف مواساتهم لاخوانهم فیها ؛
شیعیان ما و پیروان ما را به سه مساءله امتحان کنید :
1 - اهمیت به اوقات نماز ، که آیا اول وقت نماز را بر پای می دارند یا خیر ؟
2 - حفظ اسرار ، یعنی در حفظ اسرار و مسائل محرمانه کوشا هستند یاخیر ؟
3 - و از حیث توانمندیهای مالی ، یعنی آیا در مال خود برای برادران دینی سهمی قائلند و دست آنها را می گیرند یا خیر ؟
(خصال صدوق ، ج 1 ، ص 103)
همت بر نماز
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
اظهر امر الاسلام کله صغیرة و کبیرة و لکن اکثر همک الصلوة ؛
همه دستورات اسلام را از کوچک و بزرگ آشکار کن ، ولی بیشتر همت تو درباره نماز باشد .
(بحارالانوار ، ج 77 ، ص 129 ، روایت 33)
نماز در سفر
قال علی - علیه السلام - :
لایخرج فی سفر یخاف فیه علی دینه و صلاته ؛
در سفری که می ترسید بر دینتان و نمازتان خارج نشوید .
(بحارالانوار ، ج 10 ، ص 108 . میزان الحکمه ، ج 4 ، ص 475)
آخرین فریضه تا دم مرگ
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
ان اول ما فرض الله علی عباده الصلاة ، و اخر ما یبقی عند الموت الصلاة ، و اول ما یحاسب یوم القیمة الصلاة ، فمن اجاب فقد سهل ما بعده و من لم یجب فقد اشتد ما بعده ؛
همانا اولین فریضه ای که از طرف خداوند بر بندگانش واجب شد نماز بود و آخرین فریضه ای که تا دم مرگ از او ساقط نمی گردد و وجوبش همچنان باقی است نماز است و اولین چیزی که بنده به آن در روز قیامت محاسبه می گردد ، نماز است . پس اگر کسی جواب داد بعد از آن ، کار بر اوآسان می گردد و اگر جواب نداد ، بعد از آن کار بر او سخت می شود .
(لئالی الاخبار ، ج 4 ، ص 8)
نماز ، ستون دین
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
ان عمود الدین الصلاة ، و هی اول ما ینظر فیه من عمل ابن ادم فان صحت نظر فی عمله ، و ان لم تصح لم ینظر فی بقیة عمله ؛
همانا ستون دین نماز است ، و آن اول چیز است که به آن از عمل فرزند آدم رسیدگی می شود . اگر صحیح باشد ، به سایر عمل رسیدگی می شود و اگر صحیح نباشد ، به سایر عملهای او توجهی نمی شود .
(وسائل الشیعه ، ج 3 ، ص 23)
ریزش گناهان با نماز
عن سلمان الفارسی قال :
کنا مع رسول الله صلی الله علیه و اله فی ظل شجرة فاخذ غصنا منها فنفضه فتساقط ورقه ، فقال الا تسالونی عما صنعت ؟ فقالوا اخبرنا یا رسول الله . قال : ان العبد المسلم اذا قام الی الصلوة تحاطت خطایاه کما تحاطت ورق هذه الشجرة ؛
از سلمان فارسی نقل شده گوید : با پیامبر خدا (ص ) در سایه درختی بودیم ، یک شاخه از آن برداشت و آن را تکان داد تا برگهای آن ریخت ، سپس فرمود : آیا از آن چه کردم نمی پرسید : عرض کردند : یا رسول الله !به ما خبر بده ، فرمود : همانا بنده مسلمان هرگاه که به نماز قیام می کند گناهان او ریخته می شود ، همان طور که برگ این درخت ریخته شد .
(وسائل الشیعه ، ج 3 ، ص 30)
نور نماز
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
الصلوة نور ؛
نماز ، روشنی است .
(میزان الحکمه ، ج 10 ، ص 234)
بهترین عمل بنده
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
الصلوة من افضل اعمال العباد ؛
نماز از بهترین اعمال بندگان است .
(مستدرک الوسائل ، ج 1 ، ص 184)
نخستین عملی که بالابرده می شود
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :
اول ما یرفع من اعمالهم الصلوات الخمس ؛
اولین عملی که از انسانها بالابرده می شود ، نماز پنج گانه است .
(کنز العمال ، ج 7 ، حدیث 18899)